بیان مسئله تحقیق

از بخش های مهم وزیر بنایی برای نگارش پیش نویس طرح تحقیقاتی ،بیان مسئله است که ضمن آشنا نمودن خواننده با موضوع تحقیق در روشن نمودن مراحل بعدی پژوهش مثل اهداف وروش ،تاثیر بسیار دارد.در این بخش محقق اطلاعات زمینه ای وابعاد مختلف موضوع ،دلایل انتخاب وفواید ناشی از تحقیق را به روشنی توضیح می دهدتا ایده تحقیق موجه جلوه کند وضرورت انجام آن احساس شودواهمیت آن آشکار گردد.

در نگارش این مبحث باید ابتدا به ارائه موضوعات کلی پرداخت ،سپس طی یک روند منطقی موضوع مورد نظر را به طور اختصاصی شرح داد

به عنوان مثال:اگر موضوع مورد بررسی:مردوددانستن وسیله پیشکیری از تولیدنسل است،بهتر است اول اشاره ای مختصربه کاهش جمعیت نموده،سپس راه های اصلاح فرهنگ عمومی در این راستا را بر اساس آموزه های دینی ودانشی ودر نهایت به طور اختصاصی به مسئله مورد نظر بپردازد.

توجه به نکات زیر در تدوین بیان مسئله ضروری است :

-تعریف مسئله(توضیح بنیادی موضوع،تبین ابعاد ووسعت آن )

-اشاره به آنچه می خواهدانجام شودهمراه با اشاره ای کلی به اهداف وجمعیت مورد مطالعه.

-بیاه مسئله باید مختصر ودقیق(حداکثر یک صفحه).

نمونه بیان مسئله:چگونگی وصول به حیات طیبه از منظر علامه طباطبایی (رحمه الله)

حیات طیبه رهاورد سیر الی الله است که اولیای خدا با پیمودن مسیر بندگی وپاس داری از پیمان فطری ومیثا ق ملکوتی با آن رسیده واز ثمرات ان بهره می برند.این مساله در قران کریم نیز مطرح وراه های دست یابی به ان ذکر شده است .با توجه به اهمیت وجایگاه والایی که این مساله نزد دین مقدس اسلام دارد ؛شناخت وتلاش برای رسیدن به ان طبق همین آیه،حیات طیبه غیر از ایمان به عمل صالح نیز احتیاج دارد؛البته ایمان راستین،عمل صالح را به وجود می آوردوعمل صالح هم ایمان را زیاد می کند.هر گامی که مومن در راه انجام اعمال صالح بر می داردبه ایمان خودمی افزایدوازیادایمان ورشد وپرورش روحی ،کردار شایسته را به دنبال دارد.معیاربرخورداری از حیات طیبه ،ایمان وبردباری در جهادبا هواهای نفسانی است.

برای حضوردر عالم (عندالله)وتحقق حیات طیبه ،بایدعوامل درونی وابستگی به حیات طیبه را از بین بردولازمه این توفیق ،صبرواستقامت بر عهدعبودیت است که موجب آزادشدن دل از قیدوبند دنیامی گردد.

در اینجااین سوال پیش می آیدکه زندگی رضایت بخش ومطلوب کدام است ؟شاید همه افراد بشردر این امر متفق باشندکه زندگی مورد رضایت آدمی آن است که دارای آرامش باشدواز نگرانی واضطراب به دور باشد.

حیاتی رضایت بخش است که نگرانی از اینده واندوه وحسرت بر گذشته ،آن را تیره نسازد.انسان بالفطره پذیرفته است که آرامش روان ،اصل ومحور زندگی است .بخش عظیمی از مردم ،چه در جوامع مسلمان وچه در جوامع غیر مسلمان در راه نیل به زندگی رضایت بخش ،به انحراف واشتباه دچار شده اندوشیطان با وسوسه هایش  آنها رااز راه به در برده است .گروه انبوهی  حیات رضایت بخش را عملا در رسیدن به مقامت وقدرت های دنیوی می دانند.

عده ای گم شده خود را ثروت می پندارندوزندگی مطلوب را در نیل به آن می دانند.جمعی در راه کسب عناوین ،متناسب با ذوق سلیقه خود ،خویشتن را به آب وآتش می زنندوگم گشته خود را در آن وادی جستجومی کنند،لکن مطابق این شیوه ها وطرز تفکرها ،نفس وروح آدمی ،مقامی پایین تراز شئونات دنیایی دارد.اگر انسانفراتر از این امور باشدخودرا به اینها نمی بنددومطلوبش را در جای دیگر می جوید.دین راهی برای رضایت بخش ودور از نگرانی واضطراب پیش پای انسان قرارداده است.یگانه راهی که اساس سعادت دنیوی انسان را پر ریزی می کند اعمال صالح اوست که در واقع زمینه ساز نزول برکات الهی است .اعمال صالح ،چشم دل را باز می کند ودرنتیجه انسان ،آنچه را از جانب خدابه اومی رسدزیبا وخیر ببیند.حیات طیبه حیاتی است واقعی وجدیدکه خداوندآن را به کسانی که سزاوارند،افاضه می فرماید.دعوت اسلام ،دعوت به سوی حیات وزندگی است ؛حیات معنوی ،حیات مادی ،حیات فرهنگی ،حیات اقتصادی ،حیات سیاسی به معنای واقعی ،حیات اخلاقی واجتماعی وبالاخره حیات وزندگی در تمام زمینه هاست .

هر مومنی که عمل صالح انجام دهدچه مرد وچه زن طبق قرآن حیات طیبه نصیب او می شود

 

ب :اهمیت وضرورت موضوع

در این قسمت محقق باید اهمیت موضوع مورد بررسی را بیان نمایدوروشن کند که این موضوع چه اهمیتی داردوچراباید تحقیق شودووقتی تمام شد،تحقیق چه چیزهایی را می خواهد گزارش کندوآیا ارزش ارائه دارد.محقق اهمیت تحقیق را در طرح خود به صورت یک رشته منطق گویا ومنظم وبا توجه به تمام جنبه های آن توصیق وبیان می نماید.

در اینبخش می بایست جوانب موضوع،چگونگی ارتباط آن با رشته تحصیلی مورد نظر،واهمیت موضوع به لحاظ علمی وکاربردی توضیح داده شود.

در این مورد،پژوهشگرباید مشخص کندکه موضوع تحقیق چه اهمیتی داردوضرورت انجام آن پژوهش چیست ونتایج آن در چه زمینه ای از اهمیت بیشتری برخوردار است .

نمونه اهمیت وضرورت در پایان نامه سطح سه با عنوان :چگونگی وصول به حیات طیبه از منظر علامه طباطبایی

 

باید دانست که حیات حقیقی از آن خداوند است وهمه موجودات بهره ای از آن را دارند.خلقت جهان ،مظهر رحمت پروردگار است که از این  طریق هر موجودی به کمال خویش دست می یابد.انسان نیز به واسطه همین رحمت به کمال خویش ،یعنی مقام خلیفه الهی ومظهریت صفات الهی می رسد.

حیاتی که قرآن در راستای خلیفه اللهی به انسان معرفی می کند،حیات طیبه است که مظهری از حیات حقیقی خداوند است .حیات طیبه به نوعی حیات اخلاقی است؛زیرازمانی که اخلاق انسان مظهر اخلاق الهی شود،توانایی رسیدن به قرب الهی ودستیابی به مقام خلیفه اللهی را پیدا می کند.ایمان وعمل صالح به عنوان عوامل دست یابی انسان به حیات طیبه ،ارتباط تنگاتنگ ونظام مندی با رسیدن انسان به مقام خلیفه اللهی ومظهریت صفات الهی دارد.

میان انسان وخداوندتعالی عهد وپیمانی است که پاس داری از آن درهای معنوی را می گشایدوآدمی رابه نزدخدا یا عالم (عندیت )می رساند؛عالمی که پایدار وهمیشگی است وزندگی وشادمانی وبرخورداری در آنجاهرگز تباه نمی شود.راه یافتن به عالم عندالله پاداش صبر وبردباری مومنانی است که عهد وپیمان خدارانشکسته وبه بهای ناچیز نفروخته اندوبه نتیجه ای بهتر از عملشان می رسند .این نتیجه وپاداش بهتر از عمل ،که در اثر عمل صالح مشروط به ایمان نصیب هر زن ومردی می شود ،(حیات طیبه )است .؛معیارحیات طیبه برخورداری از حیات طیبه ،ایمان وبردباری در جهادبا هوای نفسانی است .برای حضور در عالم (عندالله)وتحقق حیات طیبه ،بایدعوامل درونی وابستگی به دنیا را از بین بردولازمه این توفیق ،صبرواستقامت بر عهد وعبودیت است که موجب آزاد شدن دل از قید وبنددنیا می گردد.

در اینجا این سوال پیش می آیدکه زندگی رضایت بخش ومطلوب کدام است ؟شاید همه افراد بشردر این امر متفق باشندکه زندگی مورد رضایت آدمی آن است که دارای آرامش باشدواز نگرانی واضطراب به دور باشد.حیاتی رضایت بخش است که نگرانی از آینده واندوه وحسرت بر گذشته ،آن را تیره نسازد.بخش عظیمی از مردم ،چه در جوامع مسلمان وچه در جوامع غیر مسلمان در راه نیل به زندگی رضایت بخش ،به انحراف واشتباه دچار شده اندوشیطان با وسوسه هایش آنها را از راه بدر برده است.گروهی حیات رضایت بخش را عملادر رسیدن به مقامات وقدرت های دنیوی می دانند.عده ای گم شده خود را در ثروت می پندارند.جمعی در راه کسب عناوین ،متناسب با ذوق وسلیقه خود ،خویشتن رابه آب وآتش می زنندوگم گشته خود رادر آن وادی جستجومی کنند.لکن مطابق این شیوه ها وطرز تفکرها ،نفس وروح آدمی ،مقامی پاین تر از شئونات دنیایی دارد.اگر انسان فراتر از این امور باشدخود را به ایتها نمی بنددومطلوبش را در جای دیگر می جوید.دین راهی دیگر برای زندگی رضایت بخش ودور از نگرانی واضطراب پیش پای انسان قرار داده است یگانه راهی که اساس سعادت دنیوی انسان را پی ریزی می کنداعمال صالح اوست که در واقع زمینه ساز نزول برکات الهی است اعمال ،چشم دل راباز می کندودر نتیجه انسان ،آنچه را از جانب خدابه او می رسدزیبا وخیر می بیند.حیات طیبه حیاتی استواقعی وجدیدکه خداوندآن را به کسانی که سزاوارند،افاضه می فرماید.

 

ج:پیشینه تحقیق

 

محقق در معرفی موضوع مورد مطالعه باید از کلیه تحقیقات انجام شده قبلی ،کمک بکیرد واحاطه خود را نسبت موضوع بیشترنمایدچنین کاری از دوباره کاری جلوگیری می کند؛به یافتن آنچه دیگران درباره موضوع شما دریافته وگزارش نموده اند،کمک می کند.

بایدتوضیح مختصری درباره پژوهش هایی که پیش از شماروی این موضوع وموضوعات نزدیک به آن انجام شده بدهید.در این بخش در واقع باید به ذکر پژوهش هایی بپردازیدکه شما قصد دارید یافته های آنها را تکمیل کنید،اشتباهات آنها را رفع نماییدویا نتایج آنها را رد کنید.

 برای تدوین مطالب پیشینه رعایت نکات زیر ضروری است:

1-منابع اطلاعاتی مرتبط با موضوع انتخاب گردد.

2-نتایج تحقیقات قبلی مطالعه ،نقدوبررسی شود.

3-ترتیب موارد از کلی به جزیی(عمومی به اختصاصی)تدوین گردد.

4-تنها بر مهم ترین وشایسته ترین پژوهش های مرتبط با پژوهش خود متمرکز شوید.

5-تنهابه ارائه اطلاعاتی بپردازیدکه مستقیمابه موضوع مربوط می شوند .

 

تاریخچه وپیشینه پژوهش

علماءومفسران ،اندیشمندان ودانش پژوهان کم وبیش به این پرداخته اند.گذشته از انظار مفسران گرانمایه در تفاسیرگوناگون اعم واز شیعه وسنی کم وبیش دیده می شود؛این موضوع ،گاهی در عرصه کتاب هاتبلوریافته مانند:

حیات حقیقی انسان در قرآن ،آیت الله جوادی آملی (تفسیرموضوعی قرآن ج15)،حیات عارفانه امام علی (علیه السلام)آیت الله جوادی آملی،نقطه های آغاز در اخلاق عملی ،آیت الله محمدرضامهدی کنی وزمانی مقالاتی چون :حیات طیبه از دیدگاه قرآن ،حمیدرضامظاهری سیف (مجله معرفت شماره 109)،حیات عارفانه امام علی (علیه السلام)آیت الله جوادی آملی (دانشنامه امام علی (علیه السلام)ج4ص9،نگارش یافته وزمانی نیز در قالب پایان نامه ها دنبال شده مانند:الف :عنوان پایان نامه :حیات طیبه از دیدگاه المیزان ،نگارنده غلام محمدفخرالدین،استادراهنما:حجه الاسلام اسدی جمشیدی،استادمشاور:حجه الاسلام آقای حسن نیازی ،در موسسه آموزش عالی فقه ،در سال 1374به رشته تحریر در آمده است .

ب)عنوان:حیات طیبه در قرآن ونهج البلاغه نویسنده :اسماعیل ابراهیمی ،سال 1378،استادسیدمهدی جعفری ،دانشگاه آزاد اسلامی واحد فسا

ج:عنوان پایان نامه:حیات طیبه انسان در قرآن ،نویسنده اعظم صانعی نژاداستاد راهنما :مرادی مرجانه عذرا

نام دانشگاه :حوزه علمیه خراسان ،سال دفاع 1391

با بررسی این آثار در یافتیم که هنوز بدرستی نگاه علامه تبیین نشده وزوایای ناکاویده آن بازگو نشده از این رو در این تحقیق با نگاهی نووزاویه ای جدیدبه آن خواهیم پرداخت،تبیین چارچوب نظری وبرجسته سازی دیدگاه علامه طباطبایی در وصول به حیات طیبه وهمچنین عدم تفاوت بین زن ومرددر قرابت به این حیات پاک در پرتوایمان وعمل صالح می باشد.

 

ه)سوالات تحقیق

طرح سوال،آشکارترین شروع یک پروژه تحقیق است .

1-واژه های طرح سوال

سوالات در اغلب موارد با این واژهای سوالی آغاز می شود:

چرا،چگونه،چه کسی،در چه زمانی(کی)،در چه مکانی(کجا)

شرایط یک پرسش خوب عبارتند از :

1-تا حد امکان پرسش دارای امری مجهول باشد (تا اصولا بحث پیرامون آن عبث نباشد)

2-مجهول آن به شکل مناسبی معین ومحدود شود(تا ذهن متوجه اصل موضوع شود)

نکته مهم : آوردن کلمه آیا ،در ابتدای سوالات چندان مطلوب نیست .بهتر است تعدادسوالات محدود،شفاف وبدون ابهام باشد.سوالاتی که جواب یک کلمه ای دارندیا جواب مشخصی را به ذهن تداعی کند درست نیست بلکه سوال باید به گونه ای باشد که تمام پاسخ های ممکن را به ذهن تداعی کند .

دویا سه سوال ساده بهتر از یک سوال پیچیده است .سعی کنید خیلی از سوالات منفی استفاده نکنید،گرچه در بعضی موارد،مثل وقتی که یک رشته سوالات راجع به نگرش می پرسید،بهتر است مخلوطی از سوالات منفی ومثبت بپرسیم .

نمونه سوالات اصلی وفرعی در پایان نامه چگونگی وصول به حیات طیبه از منظر علامه طباطبایی (رحمه الله)

سوال اصلی :راههای دست یاتبی به حیات طیبه از منظر علامه طباطبایی (رحمه الله)چیست؟

سوال فرعی:حقیقت حیات طیبه در اندیشه های علامه طباطبایی (رحمه الله)چیست؟

-مراحل وصول به حیات طیبه از منظر علامه چگونه انجام می پذیرد؟

-موانع وصول به حیات طیبه از منظر علامه کدامند؟

ز:تدوین فرضیه های تحقیق

فرضیه سازی یکی از مراحل حساس تحقیق را تشکیل می دهد؛چراکه فرضیه ها،نش راهنما را دارند وبه فعالیت های تحقیقاتی جهت می دهند.

تعریف فرضیه:فرضیه ،عبارتست از حدس یا گمان اندیشمندانه درباره ماهیت،چگونگی وروابط بین پدیده ها ،اشیاء ومتغیرها،که محقق را در تشخیص نزدیک ترین و محتمل ترین راه برای کشف مجهول کمک می نماید. بنابراین ،فرضیه گمانی است موقتی که درست بودن یا نبودنش،باید مورد آزمایش قرار گیرد. فرضیه بر اساس معلومات کلی و شناخت های قبلی یا تجارب محقق ،پدید می آید.

ارائه دهنده فرضیه ،باید احاطه وسیعی نسبت به موضوع مورد مطالعه و تجاربی در آن زمینه داشته باشد به عنوان مثال: ارائه فرضیه درباره پدیده ای مانند بزهکاری نوجوانان شهری یا تغییرات خانواده ،مستلزم صاحب نظر بودن و داشتن تجارب کافی در زمینه مطالعات اجتماعی ،مطالعات جامعه شناسی شهری و خانوادگی است .

 

ویژگی های یک فرضیه خوب

اول:پاسخ صریح به پرسش اصلی پژوهش باشد.

دوم:جمله خبری و به صورت مثبت بیان گردد.

سوم:از ساختاری شفاف،ساده و قابل فهم برخوردار باشد.

چهارم:از اصطلاحات علمی به شکلی دقیق و هدفمند استفاده شود.

پنجم:قابل بررسی با روش معتبر و مناسب خود باشد.

ششم:در پژوهش های تحلیلی ، روابط علی و معلولی مد نظر باشد.

هفتم:(در صورت لزوم)فرضیه خود را بنابر متغیرهای مکمل به دیگر فرضیه ها پیوند دهید.

 

نمونه فرضیه در پایان نامه ای باعنوان : چگونگی وصول به حیات طیبه از منظر علامه طباطبایی(رضی الله عنه)

فرضیه از نظر مرحوم علامه طباطبایی ،انسان به واسطه ایمان و عمل صالح وطی مسیری پر رمز و راز و پر مخاطره ،قابلیت رسیدن به قرب الهی و ورود به رحمت رحیمی پروردگار را پیدا می کند و بدین واسطه ،مظهر خلیفه الله و اسماء وصفات الهی می گردد و این همان حیات طیبه است که نصیب انسان می گردد که مراتب تشکیکی دارد.

 

روش پژوهش

1-روش بررسی وتحلیل

روش های تحقیق تابعی از اهداف تحقیق است هدف هایی را که محقق برای تحقیق انتخاب می کند،می تواند صورت های مختلفی داشته باشدکه می توان اهداف تبیینی ،توصیفی،اکتفاشی را بیان نمود؛تحقیقی که هدفش این است که علت رخداد را بیان کند،تحقیق تبیینی وعلی می باشدوتحقیقی که هدفش مطالعه وضعیت محیطی وتفصیل آن باشد،تحقیق توصیفی می باشدوتحقیقی که هدفش شناخت اندیشه های جدیدی باشدتحقیق اکتشافی می باشد.

یکی از اشتباهات رایج پژوهندگان این است که مباحث روش شناسی خود را با یک عبارت کوتاه مانند:(روش ما ،مطالعه کتابخانه ای است )مختصر نموده وهیچ توضیحی را درباره شیوه مطالعه خود ونحوه بررسی اسناد پژوهشی شان ارائه نمی نمایندونمی گویندکه روش پردازش اطلاعات آنان توصیفی ،تبیینی،تحلیلی ،مقایسه ای ،انتقادی یا …است .

همچنین ،گاه دیده می شودکه دانش پژوه درجایی که می توانداز روش های ترکیبی مانند تبینی -تحلیلی یا توصیفی-تبیینی یادر یک بخش توصیفی ودر یک بخش دیگر از روش تبیینی استفاده نماید،پژوهش  خود را محدودبه ریک روش خاص نموده است .

بنابراین توصیه می شودکه در این بخش از نگارش طرح تحقیق ،ابتداموضوع یا موضوعات پژوهش خود را مشخص نموده،(اعراب قرآن ؟دیدگاه طباطبایی؟تفسیر قرآن ؟)سپس مناسب با موضوع تحقیق ،منابع شناختی ایشان را بیان داشته وروش منتخب خوددر قبال منابع فوق را بیان نمایید.توجه داشته باشیدکه مهم ترین موارد ارزیابی تحقیق شما به صحت روش انتخابی آن باز می گردد.

نمونه روش تحقیق در پایان نامه :چگونگی وصول به حیات طیبه از منظر علامه طباطبایی (رحمه الله)

روش تحقیق:از نظر جمع آوری اطلاعات این پژوهش اسنادی وکتابخانه ای است ؛اما از نظر پردازش اطلاعات توصیفی -تبیینی است چراکه افزون بر توصیف دیدگاه علامه در مورد حیات طیبه به تبیین نیز خواهد پرداخت .

2-روش گردآوری اطلاعات وداده ها

مهم ترین روش گردآوری اطلاعات میدانی وکتابخانه ای است .با توجه به نقش روش کتابخانه ای در تحقیقات علمی ،لازم است محققان از این روش مطلع باشند.نخستین گام در مهارت تحقیق کتابخانه ای ،آشنایی با نحوه استفاده از کتابخانه است ،یعنی محققان باید از روش کتابداری ،نحوه استفاده از برگه دان وثبت مشخصات منابع ،شیوه جست وجووسفارش کتاب آگاهی یابند.

 

چکیده:

چکیده ،فشرده صحیح یک مطلب بدون هیچ گونه تفسیر اضافی است یاشناخت محتوایی یک مقاله یامطلب ومعرفی این محتوابا حداقل کلمات وعبارات ممکن؛یا فشرده ای است دقیق وصحیح از یک نوشته که ممکن است شامل فشرده تمام یا فشرده قسمت های یا فشرده قسمت های ویژه یا فهرستی از محتوای نوشته باشد.

چکیده ،خلاصه جامعی از محتوای یک گزارش پژوهشی است که همه مراحل واجرای اصلی پژوهش را در خوددارد.مقدمه ،هدف ها،پرسش ها،روش ها،یافته ها،ونتایج پژوهش ها،به اختصار،در چکیده می آید

 

مقدمه

در مقدمه باید :

-تحقیق خود را به روش علمی تعریف کنیم؛

-چرا وچه زمانی تحقیق آغاز می شود؟چگونگی شکل گیری آن را بنویسیم؛

-عناوین مهم ترین بخش ها در هنگام تهیه طرح تحقیق را نام ببریم؛

-به سؤالات خود در مورد یک مسئله،به صورت علمی معطوف شویم؛

-روش علمی برای تحقیق خود وانواع وویژگی های آن را بیاورید تا فراگیرمتقاعد شود که او هم،برای بررسی های علمی ودقیق ،نیازمند یادگیری روش تحقیق علمی می باشد.

تبیین دقیق وروشن مسئله ای که انگیزه اصلی نگارش یک مقاله واجرای طرح پژوهشی مورد نظر است ،اهمیت ویژه ای دارد.

*نمونه مقدمه نویسی در مسئله نامه اعمال(چیستی،چگونگی وچرایی)از منظر قرآن

 

مساله  سرنوشت  وفرجام  کارآدمی، از مسائل مهمی است که انسان فطرتا حقیقت جو، در پی یافتن آن است.اصولا  انکار وعصیان علیه این باور، نشانه حاکمیت این عقیده در فرهنگ اقوام وملت هاست.در بین تمامی نظرات پیرامون این امر،نظر اسلام نگاهی همه جانبه است وانبیاءبا اتکا به وحی توانسته اند پاسخی صحیح وعقل پسند به مسئله آغاز وفرجام انسان دهند.در جهان بینی اسلامی،معاد وحسابرسی برطبق نامه اعمال،از اهداف نهایی آفرینش شمرده شده است،بخصوص در قرآن کریم قسمت مهمی از مسائل تربیتی از همین راه تعقیب می شود.

از سوی دیگر انگیزه فعالیت های زندگی،تامین نیازهاوخواسته هاودر نهایت  رسیدن به سعادت وکمال نهائی است وطبعا کمال انسان با اعمال ورفتار وکردار انسان محقق می شود واعمال ورفتار انسان نیز در گرو اعتقادات اوست واز جمله مهمترین اعتقادات در جهت دهی به کردار انسان،باور به قیامت است .بنابراین وجود کتابی برای ثبت اعمال انسان برای حسابرسی در روز قیامت برپایه عدالت،مؤثر در زمینه سازی کمال ورشد انسان است.

امروزه مذاهب غیر دینی وفرهنگ های بیگانه با تبلیغ های منفی علیه دین اسلام سعی در کمرنگ کردن این اعتقاد در زندگی بشر دارند.مادی گراها می گویند ایمان به حیات باز پسین ووجود نامه اعمال برای حساب وکتاب،در امور فردی واجتماعی اثرات منفی گذاشته وقدرت تحرک ونشاط را از آدمی سلب می کند ودر نهایت او را به انزوای سیاسی واجتماعی می کشاند.همچنین ما در دنیای امروزشاهد این مساله هستیم که بسیاری از انسان ها به دنبال این تبلیغات سوء،در عمل هیچ توجهی به مآ ل خود نداشته وطوری رفتار می کنند که گویی جز در این دنیا زندگی دیگری نخواهند داشت وهیچ گاه اعمالشان ثبت نمی گردد وبه خاطر کارهایی که انجام می دهند محاسبه نخواهد شد.ودر پی آن ما شاهد های بسیاری در امور مختلف فردی،اجتماعی،سیاسی،اقتصادی وفرهنگی هستیم که همه این امور سبب می شود نه تنها انسان به آن کمال مطلوب نرسد،بلکه غرق در فساد وتباهی گشته وسر انجامی جز جهنم نداشته باشد.با توجه به این نکات اهمیّت وجود کتابی که تمام رفتار وکردار آدمی در آن ثبت گردد تا در آخرت برطبق آن به اجزای عملش برسد وارزش پژوهش وتحقیق درباره آن روشن می شود.

ما در این پایان نامه در صدد پاسخ به این سؤالات خواهیم بود که نامه اعمال  چیست؟ فلسفه وجود آن چه می باشد؟ کیفیت ثبت وشکل گیری آن چگونه است؟واینکه کیفیت ارائه آن در قیامت به چه نحوی می باشد؟

لذا سعی ما بر این است که با استفاده از رهنمودهای قرآن وبا ایجاد هماهنگی در بین این رهنمودها ومسائل روز پاسخ مناسبی برای هریک از این سؤالات داشته باشیم.ودرپی آن اثبات خواهیم کرد نامه اعمال پرونده ای است متشکل از عین عمل انسان که با لوح محفوظ متفاوت است.وجود آن به خاطر آثار تربیتی فراوانی است که در اعتقاد به آن وجود دارد ونیز اثبات خواهیم کرد که فرشتگان کاتب اعمال، تمام کردار وسکنات انسان را با تمام جزییات وحتی آثارش ثبت می کنند.همچنین اثبات خواهیم کرد که نحوه ارائه نامه اعمال به نیکوکاران وگنهکاران با یکدیگر متفاوت است وانجام برخی اعمال نیک وارتکاب برخی اعمال زشت باعث حبط وتکفیر مکتوبات پرونده اعمال می گردد

نتیجه گیری

*نتیجه گیری وارائه پیشنهادات نهایی (با رعایت ملاحظات اخلاقی)

به طور معمول، نتیجه گیری از دو قسمت اصلی تشکیل می شود:

قسمت اول:یافته های تحقیق؛

قسمت دوم:پیشنهادها.

اما در بعضی موارد محدودیت ها ومشکلات تحقیق هم به عنوان قسمت سوم،در آخر همین فصل می آید وبرخی از موارد ضمائم وپیوست ها نیز در کنار قسمت های سه گانه فوق،قرار می گیرد:

قسمت اول:یافته های تحقیق

محقق به طور معمول در این بخش ،خلاصه ای از یافته ها ونتایج تحقیق را می آورد.به همین دلیل ضروری است این بخش به صورتی بیان شود که تصویری جامع ومنسجم از تحقیق ارائه دهد.موضوعات اساسی که در تحقیق برروی آن ها بررسی به عمل آمده از بیان مسئله، اهمیت وضرورت تحقیق، فرضیه ها، سؤلات ویا اهداف کلی وویژه، روش تحقیق؛دیدگاه های نظری موضوع تحقیق،مراحل اجرای تحقیق تا یافته های تحقیق وتجزیه وتحلیل آن ها، همه وهمه به صورتی خلاصه مطرح می شود تا خواننده با مطالعه آن ها بتواند تصویری از آنچه انجام شده در ذهن خویش به دست آورد وبداند که نهاتا این تحقیق چه دستاوردی داشته است.به یاد داشته باشیم که نتیجه گیری در یک صفحه یا کم تر خلاصه می شود واساس آن،بایه این است که شما از انجام آزمایش به چه نتیجه ای رسیدید.نتیجه گیری،فرضیه ها،واین که آیا داده ها آنها  را تایید می کنند یا خیر را بیان می کند.

قسمت دوم:پیشنهادهای تحقیق

پس از آنکه محقق حاصل دستاوردهای تحقیق خویش را ارائه داد نوبت به آن می رسد که بر اساس یافته ها و دانشی که به دست آورده،برخی پیشنهادها را ارائه دهد.به همین دلیل در این بخش، الگوها یا الگوهایی براساس موضوع تحقیق پیشنهاد می گردد.

در فصل نتیجه گیری می تواند در قسمتی دیگر به محدودیت هایی که در انجام تحقیق روی نموده است نیز اشاره داشت. در واقع محدودیت های تحقیق آن دسته از عواملی هستند که در مسیر جمع آوری اطلاعات وکسب نتایج مطلوب مانع ایجاد می کند . این محدودیت ها عبارتند از:

الف)محدودیت های در اختیار محقق؛

ب)محدودیت های خارج از اختیار تحقیق.

*نمونه نتیجه گیری در پایان نامه چیستی ،چرایی وچگونگی نامه اعمال از منظر قرآن

 

 

از آنچه گذشت ودر پاسخ به سؤالات واثبات فرضیه های تحقیق دستاوردهای ذیل قابل توجه است:

1-نامه اعمال پرونده بسیار دقیقی است که از جنس دفتر وکتاب دنیوی نیست.بلکه متابی است که هر کس با یک نگاه محتواش را درک می کند.واین نامه با لوح محفوظ فرق دارد چرا که لوح محفوظ،کتاب کل است که نامه عمل از آن استنساخ می گردد.

2-نامه اعمال انسان انواعی دارد،واعمال انسان در کتاب های متعدد ثبت وضبط می شود؛پرونده شخصی فرد،پرونده عمومی خلق وپرونده امت ها.نویسندگان آن بسیار دقیق هستند وریزودرشت رفتار آدمی را ثبت می کنند به طوری که هیچ تردیدی در نوشته های آن نیست وغیر قابل انکار است.

3-محتویات نامه اعمال توسط فرشتگان نویسنده نامه اعمال هستند اما باید گفت نگارندگان دیگری نیز وجود دارندکه ثبت اعمال از طریق آن ها به شکل مکتوب نیست ولی از باب شاهد اعمال بودن در روز قیامت وبرحسب شعور خدادادی به نوعی کاتب عمل انسان محسوب می شوند.

4-اثبات کیفیت نامه اعمال قرآنی اگر چه از راه عقل ممکن نیست اما آیاتی وجود دارد که بر وجود نامه اعمال دلالت دارند.وجود نامه اعمال به خاطر تحقق وعده های الهی وآثار تربیتی فراوان آن ورسیدن به تقوا وپرهیز از گناهان می باشد ونیز اتمام حجتی است با بندگان تا دیگر هیچ راهی برای انکار آن در روز قیامت وجود نداشته باشد.

5-فرشتگان کاتب در صورت ارتکاب عمل از سوی انسان،تمام اعمال با تمام جزئیات ونیز آثار به جا مانده از آن ها را دریافت کرده وبا لوح محفوظ که جامع تمام اعمال ورفتار آدمی است تطبیق می دهند.وثبت آثار توسط آنان بیانگر باز بودن نامه اعمال تا قیامت است.

6-بعد از دمیده شدنصور دوم ومحشور شدن انسان ها برای حساب وکتاب،نامه اعمال به آنها عرضه گردیده وبه سویشان پرواز می کند.نامه اعمال نیکوکاران در دست راست یا همان جانب یمن ومبارکی ونامه اعمال بدکاران به دست چپ یا همان جانب شومی وبد بختی داده می شود.مقربان نیز به خاطر نهایت درجه خلوص ،نامه اعمال نخواهند داشت.

7-طبق آیات قرآن عواملی بر نامه اعمال موثر است.از سویی ارتکاب برخی از گناهان مانند کفر وشرک به خدا وتکذیب قیامت و…باعث از بین رفتن وحبط اعمال نیکو در نامه اعمال می شود واز سوی دیگر نیز انجام برخی اعمال خوب مثل اعمال صالح،پرداخت زکات،انفاق و…باعث محو شدن گناه وتکفیر آن در پرونده اعمال می گردد.

نامه اعمال پرونده دقیقی است که عین عمل انسان است،وطوری تدوین شده است که با یک نگاه تمام محتوایش قابل درک است .وجود نامه اعمال به خاطر آثار تربیتی فراوان ونیز به خاطر رسیدن انسان به جزای اعمالی است که مرتکب شده است وگرنه کار خدا عبث وبیهوده می نمود.اعمال انسان توسط فرشتگانی دانا،قدرتمند وراز دار که احاطه کامل بر او دارند ثبت می گردد واین نویسندگان در صورت انجام عمل از سوی انسان، تمامی اعمال او را با جزییات وآثارش طوری ثبت می کنند که هیچ تردیدی در آن راه نداشته وغیر قابل انکار است.در روز قیامت نامه اعمال نیکوکاران به دست راستشان یا همان جانب راستی ونامه عمل بدکاران به دست چپشان یا همان جانب شومی داده می شود ومقربان نیز به خاطر نهایت درجه خلوص نیت،فاقد نامه اعمال خواهند بود.

ارتکاب برخی از گناهان باعث حبط اعمال نیک ونیز انجام بعضی کارهای نیک موجب تکفیر گناهان در نامه اعمال خواهد شد.

 

 

پیشنهادات

در این راستا هر یک از موارد زیر واقدامات همسو کارساز خواهد بود:

1-محور قرار گرفتن مباحث نامه اعمال ومراقبه ومحاسبه آدمی بر اعمال خود،در فیلم ها وسریال ها به ویژه در ماه مبارک -که دل ها آمادگی پذیرش بیشتری دارند-مورد انتظار می باشد.

2- آثار فرهنگی -تصویری با این مفاهیم برای کودکان ونوجوانان در راستای تربیت اخلاقی ومعنوی آنان تولید گردد.

3-شهرداری ها آموزه های مهم وتکان دهنده مربوط به نامه اعمال وتبین ابعاد گوناگون آن را به صورت تابلو وبنر در سطح شهر نصب نمایند تا در زنگار دنیا زدگی، هدف ومعنای زندگی محو نشده وچون تکانه ای بر دل و جان خوانندگان بنشیند.

4-رادیو وتلویزیون  به عنوان رساله تاثیر گذار،نکات نغز وپر معنای مربوط به نامه اعمال را تهیه وبه صورت زیر نویس ویا پس نوشت های اخبار وبرنامه های دیگر مورد استفاده قرار دهند.

5- کتابچه های جذاب با این موضوع یا با موضوعاتی که معرف بعضی از ابعا د این موضوع هستند،تهیه شده ودر اختیار مدارس علمیه، دانشگاه ها و…قرار گیرد.این امر می تواند در سطوح دبستان ،راهنمایی، دبیرستان ودانشگاه ها همراه با بهره گیری از جلوه ها ووجذابیت های ویژه انجام شود.

6-کتاب های کودکان تاثیر فراوانی بر شکل گیری شخصیت کودکان وتربیت دینی آنان دارد.در این راستا افزون بر استفاده از زبان قصه وداستان های کوتاه وبلند،زبان شعر نیز برای کودکان جذاب است.

از این رو انتظار می رود شعرا با عطف توجه به نامه اعمال اشعاری ارزشی را تولید وارائه نمایند.

7- نهاد کتابخانه های عمومی مراکزی را در پایانه ها وسامانه ها همچنین هواپیماها ،اتوبوس هاو…برای انتقال مفاهیم دینی در نظر گرفته اند که شایسته است یکی از موضوعات مورد توجه آنان برای تولید آثار فاخر،اعمال ومسائل پیرامونی آن باشد.

 

ذکر منابع وماخذ

در پایان این نوشتار شایان ذکر است که:طلاب ارجمند وگرانمایه به منظور بهره گیری بیشتر از چگونگی نگارش پایان نامه ها ورساله های علمی به دستور العمل تدوین پایان نامه ورساله علمی مندرج در پایگاه پویش www.whc.ir (معاونت پژوهش حوزه خواهران)وشبکه کوثرنت(مرکز مدیرت حوزه های خواهران)مراجعه نمایند.

 

منبع:شیوه نگارش پایان نامه ورساله علمی اثر سیدحسین اسحاقی